Soms kan iemand vanwege een psychische aandoening of verslaving zijn eigen zaken niet meer goed regelen. Dan is het belangrijk dat diegene beschermd wordt. Dat er iemand is die namens de betrokkene kan optreden en zijn belangen behartigt. Het kan daarbij gaan om financiën, om zorg en welzijn, of om beide. Iemand van de familie of een wettelijk vertegenwoordiger kan deze zaken regelen. Een wettelijk vertegenwoordiger is iemand die door de rechter is benoemd, zoals een mentor, bewindvoerder of curator. 

Bewindvoering

Een bewindvoerder neemt beslissingen over geldzaken als iemand dit zelf niet kan. Het doel is om het vermogen te beschermen en schulden te voorkomen. Je kunt zelf bewindvoerder van je naaste worden, maar er zijn redenen om het door een buitenstaander te laten doen. Bijvoorbeeld om ruzie over geld te voorkomen.

Als je een professioneel (commercieel) bureau inschakelt, let er dan op dat het is aangesloten bij een branchevereniging die zorgt voor de kwaliteit. Nu voor Later en Nieuw Nabuurschap zijn gespecialiseerd in bewindvoering voor mensen met psychosegevoeligheid.

Bewindvoering door een buitenstaander kost geld. Deze kosten worden jaarlijks door de overheid vastgesteld. Een verzoek tot bewindvoering doe je bij de kantonrechter. Voor de aanvraag betaal je griffierecht.

Testamentair bewind

Testamentaire bewindvoering voorkomt dat een erfenis op een verkeerde manier wordt besteed. De instelling van testamentaire bewindvoering regel je in je testament. Dat moet via een notaris. Zie ook de brochure Nadenken over nalaten.

Mentorschap 

Ook mentorschap is een vorm van bescherming. Een mentor neemt beslissingen over de verzorging, verpleging, behandeling en begeleiding als iemand dit zelf niet kan.

De kantonrechter benoemt bij voorkeur een familielid als mentor. Als er niemand beschikbaar is dan benoemt hij een buitenstaander.

Zelf mentor worden?

Er zijn redenen om zelf mentor van je zieke naaste te worden. Soms maakt het je makkelijker om met de hulpverleners van je naaste te overleggen. Omdat je een wettelijke status hebt, moeten ze je betrekken bij beslissingen over de zorg. Een mentor heeft recht op inzage van documenten en op informatie. Gewonefamilieleden hebben dat niet. Soms is het juist beter dat een buitenstaander mentor wordt.Bijvoorbeeld omdat familie al te zwaar belast is.

Mentorschap aanvragen

Een verzoek dien je in bij het kantongerecht in het gebied waar jouw naaste woont. Jouw naaste kan ook zelf een verzoek doen om een mentor aan te stellen, net als de ggz-instelling of de officier van justitie. De rechter die een zorgmachtiging (ZM) uitspreekt, kan ook een mentor benoemen.

Het aanvraagformulier is te downloaden via Rechtspraak.nl. De aanvraag kost geld. Je kunt eventueel ook meteen het benoemen van een bewindvoerder regelen. Dat scheelt in het griffiegeld.

Curatele

Een curator behartigt zowel de persoonlijke als financiële belangen van de betrokkene. Iemand die onder curatele staat is handelingsonbekwaam. Van de drie maatregelen gaat curatele het verst. De kantonrechter spreekt curatele alleen uit als de lichtere beschermingsmaatregelen (bewind en/of mentorschap) onvoldoende zijn.

Zie ook

Brochure Curatele, bewind en mentorschap van de Rijksoverheid

Goedvertegenwoordigd.nl

Mentorschap Nederland