Hulpverleners moeten zich houden aan de geldende wet- en regelgeving. Ook op het gebied van privacy. Er zijn in Nederland verschillende wetten en gedragsregels die de privacy waarborgen. Maar in welke situaties zijn hulpverleners gebonden aan hun beroepsgeheim? En wanneer mogen zij wel informatie delen?

AVG

De belangrijkste regels voor de omgang met persoonsgegevens in Nederland staan in de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG). De AVG begint met 173 overwegingen. Overweging 4 luidt: De verwerking van persoonsgegevens moet ten dienste van de mens staan. Het recht op bescherming van persoonsgegevens heeft geen absolute gelding, maar moet worden beschouwd in relatie tot de functie ervan in de samenleving (..).

Privacy voor cliënten

Hulpverleners hebben beroepsgeheim. Dat is om meerdere redenen belangrijk, bijvoorbeeld om de vertrouwelijkheid in de relatie hulpverlener-cliënt te beschermen. Als kinderen jonger dan 12 jaar zijn, dan hebben de ouders recht op informatie. Bij jongeren tussen de 12 en 16 jaar beslissen het kind en de ouders samen. Vanaf 16 jaar moet een jongere de hulpverlener toestemming geven om de ouders informatie te geven.

Beroepsgeheim is alleen niet bedoeld om mensen geen hulp en zorg te geven. In sommige gevallen kan het nodig zijn om dit beroepsgeheim te doorbreken, juist in het belang van de cliënt. Bijvoorbeeld als er sprake is van suïcidaliteit. Niet iedereen zal informatie met zijn familie willen delen. Toch kan het betrekken van naasten de cliënt veel steun geven. De wetgeving geeft hulpverleners de ruimte om informatie met naasten te delen. In dat geval is de zorgplicht belangrijker dan de geheimhoudingsplicht. Uiteraard staat het belang van de cliënt altijd voorop. 

Privacy voor naasten

Informatie die naasten geven aan de hulpverlener mag niet zomaar worden gedeeld. Zo staat er in de factsheet over Medisch beroepsgeheim van het ministerie van VWS: Er wordt geen inzage in (een deel van) het medisch dossier gegeven als de persoonlijke levenssfeer van een ander daarmee wordt geschaad. Denk aan gegevens die door de partner van de patiënt of door een familielid aan de hulpverlener zijn verstrekt in het vertrouwen dat de patiënt ze niet te zien krijgt.

Privacy en de generieke module Naasten

In de generieke module Naasten staat beschreven op welke manier de hulpverlener kan samenwerken met de cliënt en de naasten. Samenwerken betekent informatie delen, maar wel alleen de informatie die nodig is. In de werkkaart Samenwerken en privacy staat duidelijk omschreven welke regels en mogelijkheden er zijn voor het uitwisselen van informatie.

Tot slot

De meeste ggz-instellingen hebben op hun website of in een folder opgeschreven hoe zij met privacy en met familie en naasten omgaan. Vraag er gerust naar.

Zie ook

Ypsilon Themapublicatie Samenwerken en privacy

Ypsilon brochure Wie zorgt, praat mee