`Wil ik kinderen?` is een vraag die vroeg of laat tijdens de vruchtbare leeftijd aan de orde kan komen. Ook als je er zelf nog niet mee bezig bent, kan het zijn dat je partner of anderen erover beginnen. Het verlangen naar een kind verschilt per persoon, maar vaak ook per periode. Bipolariteit staat daar los van, maar roept wel extra overwegingen en vragen op.

Kinderwens en zwangerschap

Als je als vrouw met een bipolaire aandoening een kinderwens hebt, kunnen de volgende vragen van belang zijn:

• wat kunnen een zwangerschap en kinderen betekenen voor mijn stabiliteit?
• Hoe groot is het risico dat mijn kind ook een stemmingsstoornis krijgt?
• Hoe zit het met het gebruik van medicijnen tijdens mijn zwangerschap?
• Hoe groot is het risico van een terugval tijdens de zwangerschap en na de bevalling?

Het is belangrijk om deze vragen op tijd met je partner en je behandelaar te bespreken. Je kunt ook advies inwinnen bij een POP-poli (Psychiatrie-Obstetrie-Pediatrie). Daar werken de psychiater, de gynaecoloog en de kinderarts samen. Vrijwel elk ziekenhuis met een afdeling verloskunde heeft een POP-poli.

Kinderwens en behandeling

Als je zwanger wil worden of al zwanger bent, moeten je medicijnen misschien worden aangepast. De vraag of de medicatie (tijdelijk) afgebouwd en gestopt kan worden hangt af van de actuele toestand, het aantal en de ernst van eerdere episoden. Lithium heeft als onderhoudsmedicatie de voorkeur, tenzij dit medicijn eerder ineffectief is gebleken. Pas zo snel mogelijk je signaleringsplan aan als dat nodig is. Bespreek ook welke maatregelen (inclusief medicijnen) er nodig zijn als je tijdens de zwangerschap of na de bevalling depressieve of manische klachten krijgt.

Kinderwens en bevalling

Als je door je bipolaire aandoening medicijnen gebruikt, kun je beter in het ziekenhuis bevallen. Het is dus belangrijk om goed samen te werken met de verloskundige en/of gynaecoloog. Ook in andere situaties kan het nodig zijn om in het ziekenhuis te bevallen, bijvoorbeeld wanneer je een prikkelarme omgeving en een goede nachtrust nodig hebt. Als het kraambed (deels) thuis plaatsvindt, heb je mogelijk extra kraamzorg nodig.

Tijdens of na de bevalling heb je meer kans op een nieuwe manie of depressie. Ook als je tijdens de zwangerschap geen medicijnen gebruikte, kan het verstandig zijn om direct na de bevalling opnieuw met preventieve medicijnen te beginnen. Dit kan gevolgen hebben voor de mogelijkheid om borstvoeding te geven. In de multidisciplinaire richtlijn Bipolaire stoornissen staat meer over het beleid rondom zwangerschap. In deze richtlijn ligt de nadruk op het voorkomen van oververmoeidheid en te weinig slaap in de eerste weken. In de eerste weken na de bevalling kunnen de partner of een andere naastbetrokkene de laatste avond- of nachtvoeding geven.

Bronnen:

• ErfelijkheidBipolair: Kinderwens (website)
• Vragen over een kinderwens en de bilpolaire stoornis (pdf)