Hoewel dat niet mijn gewoonte is, stak ik vandaag een kaarsje aan. Een van de veteranen uit ervaringsdeskundigenland blies vandaag zijn laatste adem uit na een jarenlange strijd met prostaatkanker. Hij koos voor euthanasie, wat in Nederland gelukkig kan. Russel Lawrence Cummins ... een bijzonder mens, voor vriend en vijand en een gedreven ervaringsdeskundige. 
Anderhalf jaar geleden verscheen van de hand van Petra Hunsche een boekje over de cliëntenbeweging in de 21e eeuw, getiteld: "Herstel in beweging". In dat boekje staan portretten van een aantal prominente figuren uit de herstelbeweging. Van de 9 geportretteerden zijn er sinds het verschijnen van dit boek inmiddels 4 overleden, te weten, Mensenmens Edo Paardekooper Overman, Multiloog Heinz Mölders, Zelfregiepionier en koninklijke stropdassen afknipster Jozé Moonen en Internationaal gezicht van de cliëntenbeweging Jolijn Santegoeds. Met de overige 5 vormden zij een aardige dwarsdoorsnede van de herstelbeweging. Er hadden nog meer namen in kunnen staan, maar de keuze is gevallen op dezen. Persoonlijk had ik het helemaal niet gek gevonden wanneer bijvoorbeeld, Toon Walravens, Rokus Loopik of Maurice Wasserman in het boek waren opgenomen, of de eveneens in 2023 overleden Hans van Eeken. Russell had wat mij betreft ook zeker niet misstaan in dit gezelschap.

Een aantal van de genoemde personen heeft iets voor mij betekend. Edo was een van de mensen die tijd voor mij nam en die mij serieus nam. Ik heb diverse gesprekken met hem mogen voeren, onder andere over de Vereniging van ervaringsdeskundigen. Bij de herdenkingsdienst in december 2022 sprak Jenny de Jeu, zelf trouwens een pionier en iemand die ik eveneens dankbaar ben voor het feit dat ze mij heeft gezien, gloedvol over hun vriendschap en zijn betekenis. Met Hans van Eeken had ik een haat/liefde verhouding. Ik waardeerde zijn betrokkenheid, zijn kennis en zijn gedrevenheid, wanneer het om ervaringsdeskundigheid en de herstelbeweging ging, maar ik had grote moeite met de wijze waarop hij geregeld via social media de confrontatie zocht en vond met anderen.

Russell heeft in dit gezelschap een speciale betekenis en plek voor mij. Toen ik in 2015 begon met reageren op vacatures voor ervaringsdeskundigen, was een van mijn eerste sollicitatiegesprekken met hem. Het ging om een plek in Amsterdam bij een project onder leiding van Neel Schouten. Ik werd niet aangenomen, omdat ik vanuit emotie en gekwetstheid reageerde op een prikkelende opmerking van de andere persoon bij het gesprek. Russel liet mij uit, gaf zijn kaartje en zei dat ik hem altijd kon bellen. Ik benaderde hem kort daarop en hij was bereid een kop koffie met mij te drinken, feedback te geven en tips voor vervolgstappen. In de jaren daarna kruisden onze paden geregeld en ontwikkelde zich een vriendschap. Ons beider gezinnen kwamen bij elkaar over de vloer en onze kinderen hebben met elkaar gespeeld. In de podcast die Rokus samen met Cassandra Barkman opnam in het ziekenhuis vertelde Russel dat hij een vrouwenman is en met mannen altijd in een competitiesituatie belandt, behalve met Rokus. Ik herken dat. We zijn zelfs letterlijk een keer elkaars concurrenten geweest voor een functie bij Altrecht. Ondanks dat bleef er wederzijds respect en steunden we elkaar voor functies of projecten. We hebben ook samen de training E-CPR gevolgd en dat waren mooie dagen, in het toen nog bestaande living museum in Bennebroek.

We waren het niet altijd eens maar ik koester warme herinneringen aan een aantal van de genoemde pioniers en rebellen, waaronder Russel. 
Ik heb een ; achter In memoriam gezet, omdat hun gedachtegoed, mede dankzij de herinneringen aan wat zij betekend hebben, voortleeft.
Zoals wijlen Terry Pratchett ooit schreef: "A man is not dead while his name is still spoken".

Paul Hendriks

Russel Cummins kreeg op 8 januari 2024 euthanasie.