Adrian Borland: Gekweld en Gedreven

Als je me echt wil leren kennen, dan moet je naar mijn songteksten luisteren.
Dat zei de Britse enigmatische zanger, gitarist en liedjesschrijver Adrian Borland eens tegen zijn vader. Met terugwerkende kracht is in zijn teksten goed te horen dat de artiest met zware mentale problemen kampte. So many feelings pent up in here, I am left alone with the the one I most fear, zingt hij in Walking in the opposite direction. Dat is ook de titel van een mooie documentaire die een aantal jaren geleden werd gemaakt door Haarlemmers Jean-Paul van Mierlo en Marc Waltman. Het is niet toevallig dat die in Nederland werd gemaakt, want de band van Borland (The Sound) was in ons land populairder dan in Engeland zelf. In zijn latere solocarrière speelde Borland met een Nederlandse begeleidingsband (The Citizens) en verbleef hij een aantal jaren in Haarlem en Leiden.

The Sound was een punk-new band die in de jaren '80 indruk maakte met doorleefde teksten en muziek. De band werd destijds vergeleken met later veel bekender geworden bands als U2 en Echo and The Bunnymen. Platenmaatschappijen probeerden The Sound ook in de commercieel meer interessante mainstream richting te duwen, maar dan zou de frontman wel wat meer aan zijn imago moeten doen om gelikterover te komen. Ze wilden het liefst van The Sound een nieuwe Duran Duran maken.
Borland wilde echter volkomen zichzelf kunnen zijn op het podium, en wilde voor meer populariteit geen concessies doen. De band maakte drie albums die vooral bij liefhebbers van alternatieve muziek goed in de smaak vielen.
The Sound hield in 1987 op te bestaan, en dat gebeurde op typische wijze. Halverwege een concert in De Boerderij in Zoetermeer stapte Borland van het podium om niet meer terug te keren. Het werd toen wel steeds duidelijker dat de frontman te kampen had met serieuze psychische problemen.

Borland bleef daarna rondhangen in Nederland en kreeg ook een Nederlandse vriendin. Na een aantal mooie jaren liep de relatie stuk omdat zijn overmatig drankgebruik in combinatie met zijn mentale problemen leidde tot agressief gedrag. Zijn problemen had hij in Nederland lang kunnen verbergen, totdat hij in een uitgangsgelegenheid volkomen door het lint ging. Het bleek dat Borland kampte met depressies met een schizo-affectieve stoornis.
In Engeland was hij al een aantal keren opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis na een aantal pogingen om zichzelf van het leven te beroven. In een van zijn psychoses had hij - gekweld door demonen - gedreigd om zijn ouders te vermoorden.
Nu hij ook in Nederland niet goed meer kon functioneren werd hij opgenomen in psychiatrisch ziekenhuis Vogelenzang. Leden van zijn Nederlandse begeleidingsband kwamen hem dan s ochtends ophalen om te oefenen en brachten hem s avonds terug. Voor zijn management werd dit verborgen gehouden, uit angst dat ze zijn muziek niet meer zouden willen uitbrengen.
Aanvankelijk nam Borland wel medicatie, maar later stopte hij daarmee omdat hij meende dat het zijn creativiteit als artiest in de weg zou staan. Van medicatie vlakte hij af, en dat kwam zijn tomeloze inzet voor de muziek niet ten goede.
Eind jaren '90 keerde Borland weer terug naar zijn geboorteland. Hij maakte nog een aantal soloalbums, maar de zware psychische problemen belemmerden hem steeds meer. Hij beloofde zijn ouders dat hij zich weer op zou laten nemen na het voltooien van een soloalbum.
Zover kwam het niet. Op 26 april 1999 nam hij in alle vroegte vanuit zijn ouderlijk huis de bus naar het treinstation van Wimbledon. Daar sprong hij voor de trein en kwam er een einde aan het tragische leven van een gedreven muzikant.

Gert-Jan van Tilborg

Adrian Borland (6 december 1957 26 april 1999)
Met zijn band The Sound maakte hij drie Elpees:
Jeopardy (1980)
From The Lions Mouth (1981)
All Fall Down (1982)
Daarna maakte hij nog een aantal soloalbums met diverse begeleiding-bands.
Muziek van The Sound/Adrian Borland is onder meer te vinden op Spotify.
De documentaire Walking in the opposite direction is te downloaden via Vimeo (4.99)